آمیخته پژوهی مولفه های موثر بر ادراک حس زمان در مکان شهری مطالعه موردی: میدان نقش جهان اصفهان

زمان در طراحی شهری از مباحثی است که در موارد اندکی بدان پرداخته ‌شده‌ است. بعد زمان به ناچار بخش مهمی از فرآیند ادراک در شهر است و در سطوح مختلف از جمله شیوه ادراک شخص در فضا قابل تعمیم و بررسی است. تجربه ذهنی از زمان، متأثر از برخی متغیرهای مکان است. پس از ارائه ایده اولیه پژوهش با اتکا به حوزه‌های نظری موجود در باب ادراک زمان، هدف این پژوهش، بررسی عوامل مؤثر بر ادراک زمان در مکان شهری و بررسی ارتباط، میان عناصری است که تحت زمان در مکان تغییر می‌کنند. برای دستیابی به این هدف پژوهش، میدان نقش‌جهان اصفهان به صورت موردپژوهی با استفاده از روش تحقیق ترکیبی (آمیخته‌پژوهی اکتشافی) مورد بررسی قرار گرفته ‌است. آمیخته‌پژوهی به دلیل بهره‌مندی توأمان از روش‌های کمی و کیفی و رفع کاستی‌های آنها امکان درک همه‌ جانبه از موضوع را فراهم می‌کند. از این‌ رو نوشتار پیشِ ‌رو دو هدف عمده را پیگیری می‌کند. نخست، سعی نموده تا تجارب زیسته افراد از ادراک حس ‌زمان در شهر را با استفاده از روش پدیدارشناسی(روش پایه پژوهش) که یک رویکرد کیفی است، مورد شناخت و تبیین قرار دهد که براساس آن سه مفهوم(تم) اصلی استخراج شده که در مجموع، ادراک پدیده حس زمان براساس آنها در ذهن مردم شکل می‌گیرد. این سه مفهوم عبارتند از: «حس آهنگین بودن (ریتم)»، «حس ضرب‌آهنگ مکان» و«حس‌تغییر» که تحت‌تأثیر مضامین و زیرمضمون‌ها، مؤید مؤلفه‌های مدل پیشنهادی پژوهش‌اند. دوم، برای تعمیق در بررسی داده‌های مرحله نخست، روش کمی پیش گرفته شده است. در نهایت نتایج تحقیق با توجه به تفسیر آمیخته دو روش ارائه گردیده ‌است.